Urządzenia ekranowe stały się nieodłączną częścią życia nastolatków, których określa się mianem „cyfrowych tubylców”. Wirtualny świat jest dla nich środowiskiem naturalnym, w którym mogą zaspokoić ważne dla siebie potrzeby, m.in.: dostępu do informacji, wiedzy, rozrywki oraz nawiązywania i podtrzymywania relacji z innymi. Mimo to należy zadbać o świadome i bezpieczne korzystanie z urządzeń cyfrowych przez młodych ludzi.

Modzi ludzie intensywnie korzystają z gier online i mediów społecznościowych, komunikatorów, w których są częścią wielu grup, gdzie niemal bez przerwy toczy się jakaś rozmowa, pojawiają się komentarze, posty. Młodzi coraz częściej odczuwają potrzebę bycia online całą dobę z obawy przed pominięciem „czegoś ważnego”, lub wykluczeniem z życia społecznego gdy wyłączą się z aktywności medialnej. Chcą być stale na bieżąco.

Gdzie jest granica pomiędzy bezpiecznym a dysfunkcyjnym korzystaniem z urządzeń ekranowych? Jakie zachowania powinny zaniepokoić rodzica?

Występowanie poniższych sygnałów powinno zwrócić uwagę dorosłego:

• spędzanie przy urządzeniach ekranowych coraz większą ilość czasu kosztem innych zajęć, zainteresowań,

• zaniedbywanie obowiązków domowych oraz szkolnych z powodu aktywności internetowej,

• częste konflikty rodzinne związane z internetem,

• kłamanie na temat czasu spędzonego w internecie,

• spędzanie co raz mniej czasu z kolegami w realnym świecie,

• utrata kontroli nad czasem online oraz podejmowanie nieudanych prób jego ograniczenia,

• reagowanie rozdrażnieniem lub agresją, gdy korzystanie z urządzeń ekranowych jest utrudnione lub niemożliwe.

W zależności od intensywności powyższych zachowań rodzice powinni podjąć kroki, aby udzielić dziecku pomocy we własnym zakresie – stosując odpowiednie normy i zasady lub skorzystać z pomocy specjalistów. Przyczyny nadużywania internetu przez młodzież są zazwyczaj złożone i często zależne od sytuacji życiowej młodego człowieka. Warto mieć na uwadze, że młodzież, która doświadcza braku akceptacji ze strony rówieśników, ma problemy szkolne i rodzinne, jest nieśmiała lub ma niską samoocenę może częściej uciekać od problemów w świat online i tam zaspokajać swoje potrzeby.

Cyfrowy detoks...?

Jakie zasady i normy zachowania należy wprowadzić w domu, aby zachować tak ważny balans między czasem online i offline? Ustalając zasady na pewno trzeba zmierzyć się z dużym wyzwaniem.

• Po pierwsze czas – choć w przypadku nastolatków kontrola czasu jest mniej rygorystyczna. Jednak w dalszym ciągu bardzo ważne jest, żeby ustalać limity – po to, żeby mody człowiek miał czas na inne ważne dla swojego rozwoju aktywności.

• Po drugie wyrabianie zdrowych nawyków. Ważne jest określenie rodzinnych rytuałów, podczas których cała rodzina wycisza, odkłada telefon i nie reaguje na powiadomienia. To mogą być na przykład wspólne posiłki, spacery lub inne ważne dla rodziny aktywności.

• Bardzo ważne jest również, aby nie korzystać z urządzeń ekranowych przed snem, ponieważ patrzenie w ekrany przed zaśnięciem powoduje trudności z zasypianiem oraz wpływa negatywnie na jakość snu – co zostało potwierdzono badaniami. Zasypianie z telefonem w pokoju stwarza również pokusę sięgania po niego oraz natychmiastowego reagowania na pojawiające się powiadomienia.

• Nauka czy odrabianie lekcji powinno odbywać się bez telefonu – łatwiej wtedy skupić się nastolatkom na nauce. Kultura bycia cały czas online nie sprzyja koncentracji i skupieniu. Trudno na czas nauki zignorować ciekawość tego, co tam się dzieje, co nas omija. Im bliżej leży telefon, tym potrzeba notorycznego zerkania jest silniejsza.

• A może „cyfrowy detoks” - warto postawić przed nastolatkiem wyzwanie spędzenia raz na jakiś czas jednego dnia offline. Czas poza siecią może wykorzystać na ciekawą rozmowę, przeczytanie książki, na którą wcześniej nie było czasu, czy na rodzinną rundę gier planszowych. A może młody człowiek znajdzie alternatywę, która będzie przyjemną odskocznią od ciągłego bycia online.

• I jeszcze jedno, może najważniejsze - rozmawiaj z dzieckiem. Spróbuj dowiedzieć się, co jest powodem nadużywania przez niego urządzeń ekranowych, w jakich sytuacjach intensywniej korzysta z internetu. Powiedz, że się martwisz, wytłumacz swoje obawy. Nie bój się skorzystać z pomocy specjalistów. Młodzi ludzie potrzebują zainteresowania i zaangażowania dorosłych nawet jeśli demonstrują coś zupełnie przeciwnego. Więź emocjonalna przez lata budowana między dzieckiem a rodzicem będzie powodować, że rodzice nie muszą tracić kontaktu i wpływu na swoje nastoletnie dzieci.

źródło www.saferinternet.pl

Pomoc terapeutyczna dla dzieci i młodzieży

Centrum Wspierania Rodzin "RAZEM"